Ondanks de beperkingen hebben we als Natuurwerkgroep Zeijen in 2020 toch ook weer een gebied kunnen inventariseren op broedvogels. Deze keer was dat het gebied aan de oostkant van ons dorp (tussen Zeijen, Rhee en Ubbena). Best een groot gebied (ruim 500 ha.) van akker- en grasland, nogal wat boomgroepen en bossingels en het water- en moerasgebied van Meestersveen en de zandwinningsplassen.

Tot nu toe gingen we jaarlijks samen als groep op pad, dat ging vanwege corona nu niet. Daarom hebben we ervoor gekozen om individueel of hooguit met 2 personen op pad te gaan. De gezelligheid van met elkaar op pad gaan werd gemist, maar wel konden we nu een groter gebied  goed onderzoeken. Hieronder een kort verslag.

Watervogels
Op het Meestersveen en de zandwinningsplassen troffen we heel wat watervogels aan. Naast algemene watervogels als Meerkoet, Waterhoen, Dodaars en Futen konden we ook territoria vaststellen van verschillende eenden- en ganzensoorten: Wilde Eend, Kuifeend, Krakeend, Grauwe Gans, Grote Canadese Gans, Brandgans en Nijlgans. Ook zat er op het Meestersveen een tijdje een Muskuseend, een ontsnapte exoot, oorspronkelijk afkomstig uit Zuid-Amerika.

Klik op 'verder lezen' voor het gehele verslag.

Klik hier voor de bijlage met daarin de territoriumkaarten.

Weidevogels
Scholeksters overwinteren aan de Waddenkust en trekken in groepen het binnenland in naar de broedgebieden. Dergelijke groepen kun je ook regelmatig zien aan de oever van de grote plas. Na de broedtijd verzamelen ze hier ook weer om vervolgens weer naar de kust te vertrekken. We noemen zo’n verzamelplek in vogelaarstaal een ‘soos’. De hele zomer heeft een paartje Scholeksters langs de oever van de grote plas rondgezworven, maar tot broeden is het daar niet gekomen.
In de graslanden ten zuiden van de weg Zeijerstroeten telden we een paar paartjes Kieviten die daar hebben gebroed. Zij hadden daar gezelschap van 2 paartjes Wulpen, een soort die in Drenthe heel hard achteruit is gegaan.
In de gras- en akkerlanden links en rechts van de weg Zeijerstroeten zitten nog mooie aantallen van Gele en Witte kwikstaart, Graspieper, Veldleeuwerik en een aantal paartjes Roodborsttapuit. Soorten die op  of aan de rand van de akkers en weilanden broeden.
In de graanvelden langs de Pickardtweg hoorden we op meerdere zomeravonden Kwartels roepen.
Een aantal paartjes Roodborsttapuit maakte daar het beeld compleet.

Strandlopers
In het voor- en najaar zijn langs de oevers van de grote plas verschillende kleine steltlopers waar te nemen, zoals Watersnip en Oeverloper. Een echte zeldzame waarneming was de Drieteenstrandloper  ( een broedvogel uit het poolgebied), die bijna alleen maar langs de kust wordt waargenomen. De naam dankt deze soort inderdaad aan de drie tenen in plaats van vier. Het is de enige strandloper namelijk zonder achterteen. 

Verrassend was de waarneming van 2 paartjes Kleine Plevieren, die de hele zomer rond de grote plas rondzwierven. Van één paartje is broed-verdacht gedrag vastgesteld (nestplek maken), maar meer dan dat kwam er niet van.  

Overige waarnemingen
In de bosranden en bomen namen we de soorten waar die je daar kunt verwachten. Bijzonder was de Wielewaal die zich met zijn zang meldde.
Een paartje Ooievaars hield de afgelopen zomer de nestpaal bij een huis aan de Zeijerstroeten bezet, terwijl een Braamsluiper zich meerdere keren aan de voorkant van datzelfde huis liet horen. Aan de overkant had een paartje Appelvinken het prima naar de zin, totdat ze van de ene op de andere dag verdwenen waren.

Regelmatig spotten we een IJsvogel aan de Grote Masloot en hoopten we op mogelijk een paartje die daar in de oever een nestholte zouden maken, maar dat bleek ijdele hoop. Na verloop van tijd bleek de vogel vertrokken te zijn. Wel zagen we in augustus meerdere IJsvogels in het gebied. Het kan zijn dat dit ouders met jongen waren (en dus toch ergens gebroed), maar de kans is groter dat het rondzwervende vogels waren, een bekend verschijnsel in de nazomer en herfst.  

Een bijzonder verhaal is dat van de Oeverzwaluw. Al jarenlang zit er een kolonie in de zandopslag. In de wanden zitten vele nestholten (meer dan 100). De Oeverzwaluw overwintert in Afrika en komt in het voorjaar (april/mei) weer terug naar hun broedgebieden. Net op dat moment werd de plek gevuld met opgezogen zand uit de grote plas, waardoor een groot deel van de nestgangen met zand bedekt werden. Hoewel er uitgeweken werd naar een aantal nestgangen elders of een nieuwe werd gegraven, was het leed al geschied. Het aantal bezette nestgangen liep terug van boven de 50 naar minder dan 20. Succesvolle broedsel waren net op 2  handen te tellen.

Totaal aantal soorten
In totaal hebben we tijdens ons onderzoek 82 verschillende vogelsoorten geteld. Daarvan hebben er ongeveer 70 soorten (mogelijk) in het gebied gebroed. Van de algemene soorten (Houtduif, Merel, Roodborst, Koolmees, enz.) brengen we geen exacte aantallen en broedplekken in kaart. Dat doen we wel van de bijzondere soorten. Zie daarvoor het overzicht met territoriumkaarten.

Meer weten? Er zijn enkele speciale webpagina’s met meer informatie over de flora en fauna in en rond Zeijen:
zeijerwiek.waarneming.nl: overzicht van waarnemingen
zeijerwiek.zeijen.nu/werkwijze: overzicht en informatie van inventarisaties

Mocht u zelf iets bijzonders zien, dan horen we dat ook graag!

Natuurwerkgroep Zeijerwiek
Sjoerd Boonstra 
sj.boonstra@gmail.com
0592-409185 / 06-13147901