Het jaarthema 2012 van het Nationaal Comité 4 en 5 mei is Vrijheid geef je door. Herdenken en vieren vindt plaats in diverse generaties. Iedere generatie heeft daarbij zijn eigen markeringspunten. Zo heeft de generatie die de Tweede Wereldoorlog heeft meegemaakt een andere emotie bij en geeft een andere betekenis aan het begrip 'vrijheid' dan de generatie die is geboren in de jaren '60 of '90 van de vorige eeuw. De beleving van vrijheid is tijd- en plaatsgebonden. Met het thema Vrijheid geef je door kan iedereen stilstaan bij het feit dat elke generatie andere referentiepunten kent die bewust en onbewust ideeën en idealen van vrijheid vormen. Elke generatie geeft op basis van die ervaringen haar ideeën over vrijheid door aan de volgende generatie.

Vrijheid ligt verankerd in eigen ervaringen of in andermans ervaringen. Dat zijn ervaringen van verschillende generaties met onvrijheid of bevrijding, die de vrijheid in het hier en nu van zijn alledaagsheid ontdoen. Vrijheid wordt veelal onbewust beleefd. Maar door de vrijheid te spiegelen aan andermans ervaringen van onvrijheid, onderdrukking en bezetting, wordt duidelijk dat een op het eerste oog vanzelfsprekende vrijheid permanente inspanning vereist. Het Nationaal Comité ziet het als opdracht betekenis te geven aan herdenken en vieren van de vrijheid voor álle mensen en voor álle generaties. Voor hen die de Tweede Wereldoorlog meemaakten. Voor hen die latere oorlogen meemaakten. En voor hen die geen ervaring met onvrijheid hebben. De (herinnering aan) oorlog en onvrijheid is niet van iedereen. Maar vrijheid is van ons allemaal.
Zoals gezegd: vrijheid vergt inspanning. In de veelvoud van ervaringen en verhalen, van verschillende generaties, geven wij vrijheid door.

Vrijheid is kostbaar, kwetsbaar en niet vanzelfsprekend. Dat besef je pas goed wanneer de vrijheid er niet meer is, zoals tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het vuur van de vrijheid kwam met de bevrijding en we houden het levend, iedereen, ieder jaar opnieuw.