Vluchteling

Ergens in een interview zei een Oekraïense vluchteling: ’Ik ben nog nooit vluchteling geweest, ik weet niet hoe dat moet.’ Ik moest daar over nadenken. Hoe bereid iemand zich voor, als er überhaupt tijd is om je voor te bereiden, om te vluchten als dat nodig is. Moet je net, zoals kaarsen klaar hebben staan voor als de stroom uitvalt, een vluchttas klaar hebben staan voor als er een oorlog of andere ramp aan zit te komen? Ik zie beelden in de journaals van mensen uit Oekraïne met alleen een rugzak, een rolkoffertje of een boodschappentas. Wat zit daar in? Alleen eten en kleren? Foto’s van geliefden? Wat zou ik zelf mee willen nemen als ik moest vluchten en er van uit zou kunnen gaan dat mijn huis afbrand of platgebombardeerd wordt? Alles wat vervangbaar is hoef ik niet mee te slepen, en dat wat onvervangbaar is zoals foto’s, de schilderijen van mijn vader en de beeldhouwwerken die ik zelf heb gemaakt, dat is allemaal te veel en te zwaar om mee te nemen. Of denk je op zo’n moment alleen maar aan in leven blijven? Maakt ook het onvervangbare dan niets meer uit en neem je alleen je paspoort, een paar schone onderbroeken en shirts mee en iets te eten en drinken? Hoe maak je de keus waar je heen vlucht, welk land voelt veilig en wie kan je onderweg vertrouwen, waar moet je je aanmelden? Ik ben nog nooit vluchteling geweest, ik hoop dat ook nooit te worden, want ik zou echt niet weten hoe dat moet.