Nieuws

Wat doet en wat is de Boermarke eigenlijk?

Sinds kort heeft de Boermarke een eigen logo. In dit logo speelt de Boerhoorn een belangrijke rol. De boerhoorn werd vroeger in boermarken gebruikt als signaalinstrument. Dit werd bijvoorbeeld gedaan als de boerenleider (vaak de rijkste boer) de gemeenschap bijeen wilde roepen om iets te bespreken of voor het uitvoeren van 'boerwerken' als de aanleg van zandwegen, het ruimen van sneeuw, het bestrijden van branden of het verdelen van de taken van een boer over de overige boeren wanneer deze ziek was (naoberschap). Het bekendst werd het doordat het werd gebruikt om het startsein te geven voor de oogst: voor dit startsignaal was oogsten verboden op straffe van een boete of erger. Op deze wijze kon het binnenhalen van de hele oogst beter worden gecoördineerd. Het vormde daarmee een symbool van de gemeenschapszin in de boermarken. In deze tijd gaat dat gebruik niet helemaal meer op en wordt er in Zeijen alleen nog op de boerhoorn geblazen als de boermarkevergadering wordt geopend. Maar de Boermarke is nog steeds zeer actief in Zeijen en omgeving.

Bij een heleboel mensen binnen de Schoolkring Zeijen niet altijd duidelijk wat de Boermarke is en wat ze doet voor zichzelf en voor de Schoolkring. De Boermarke hoopt met en door het verhaal achter de knop "meer" op deze pagina duidelijkheid te geven over een aantal dingen.

Boermarke Zeijen.

De Boermarke heeft een rijk verleden. Ze werd voor het eerst genoemd in 1646. Het woord Marke betekent letterlijk grens. Met een (boer)marke wordt dan ook een afgebakend gebied bedoeld, zoals dat vanaf de dertiende eeuw veel op de Saksische zandgronden in Oost-Nederland voorkwam. De begrenzing van een marke bestond uit landschapselementen, zoals wegen, sloten en boswallen. De akker- en weidegronden binnen die grens waren vaak gemeenschappelijk bezit en werden gezamenlijk geëxploiteerd, bijvoorbeeld om schapen uit het dorp te weiden, plaggen te steken of om turf te graven. Het hout van de brink werd gebruikt voor boerengeriefhout en werd op de boervergadering verkocht. De gebruiksrechten waren vastgelegd in 'waardelen', die aan de grond gekoppeld waren.

De bestuursleden van een marke werden volmachten genoemd. Ze werden door de gezamenlijke boeren(ingelanden) aangewezen en moesten erop toezien dat de gezamenlijke gronden op de juiste manier werden gebruikt. Een en ander werd vermeld in het Boerboek.

Na de invoering van de gemeentewet in 1811 nam de invloed van de boermarken af. In 1850 werd de scheiding van de gemeenschappelijke gronden door de Boermarke Zeijen beschreven. Het aan waardelen gekoppelde gebruiksrecht werd in de 70er jaren van de vorige eeuw bij algemene vergadering afgeschaft.

De Boermarke Zeijen bestaat echter tot op de dag van vandaag en is zelfs een zeer actieve organisatie. In 2005 is de natuurlijke begrenzing van het gebied voorzien van grensstenen, aangeboden door de ingelanden. Er is nog steeds gemeenschappelijk bezit, waaronder de brink en de ijsbaan. De meest recente aanplant op de brink was in 2008, toen de kinderen van de school tijdens de boomplantdag nieuwe bomen hebben geplant. Dit werd mede mogelijk gemaakt door het omgevingsplan 3, waaruit in samenwerking met de Zeijerwiek gelden beschikbaar kwamen om het herstel van de brink te financieren.

Binnen de Marke wordt het jachtrecht op circa 1000 ha grond verhuurd. Nog net als 350 jaar geleden wordt dit geregeld door de volmachten bij goedkeuring van de boervergadering. De opbrengst van het jachtrecht wordt gebruikt om de activiteiten van de Boermarke te bekostigen, zoals de aankoop van machines die kosteloos ter beschikking van de ingelanden worden gesteld. Verder nemen de volmachten zitting in allerlei gemeenschappelijke besturen, zoals het Dorpshuis en de Zeijerwiek.  De Boermarke is ook lid van de Drentse Boermarken en de W.B.E. de Lebbestoak.

We vinden het een voorrecht om in deze schitterende omgeving te mogen wonen en werken.Het is een omgeving die haar vorm voor een belangrijk deel door agrarisch gebruik en beheer heeft gekregen. Wij zijn ervan overtuigd dat de landbouw ook in de toekomst niet gemist kan worden om dit gebied levendig en mooi te houden. Maar dan hebben de boeren in onze marke wel ruimte nodig, letterlijk en figuurlijk. Alleen met voldoende oppervlakte, een passende ruimtelijke inrichting en een regelgeving die aansluit bij hun ondernemersschap, kunnen ze hun bedrijf gezond en rendabel houden.

De volmachten.

 20-02-2013
 Boermarke, Wikipedia, Alie

pagina terug